Kathmandoei... for now

Mijn laatste blogje over mijn verblijf in Nepal en het lijkt het moeilijkste te zijn om te schrijven. Alsof ik door het voor me uit te schuiven het definitieve afscheid kan uitstellen. Of misschien ook omdat ik het gevoel heb tot een soort conclusie te moeten komen; wat vond ik het gaafst, wat neem ik ervan mee, wat ga ik het meeste missen? En omdat zo'n visioen van een eindproduct nou precies de reden is waarom ik wel eens niet aan dingen begin, gewoon maar gaan typen. 

De laatste drie weken in Nepal waren misschien wel de indrukwekkendste. Of ik beleefde misschien alles intenser maar ik zocht ook nog zoveel mogelijk op. Natuurlijk de laatste lessen op de Nederlandse school, een laatste ijsje met de kinderen en proberen alles zo goed mogelijk achter te laten voor mijn opvolgers. Raar om nu alweer op te houden met iets waar ik zoveel energie in gestopt heb en wat eindelijk een beetje gemakkelijker ging. Het voelt soms als veel werk voor zo'n korte tijd, maar ik heb echt zo veel geleerd. Over werken in een hele andere omgeving en cultuur maar ook over wat ik wel en niet belangrijk vind in werk. Hoe ik gemerkt heb dat ik echt iemand ben die van samenwerking houdt en dat zo'n solobaan mij dus helemaal niet zo goed past. En dat ik in een onderwijscontext zoals deze niet kan doen wat ik wil. Maar dat ik het wel kan en doorzet en afmaak. En, het stelde me in staat dit heerlijke land in al zijn facetten te ontdekken en beleven. Werken is prachtig en zeker als je iets kan bijdragen. Maar het is ook een middel om de andere dingen te kunnen doen die belangrijk voor me zijn. Dat wordt een hele uitdaging om daar nu een mooi midden in te gaan vinden!

Zoals ik al eerder schreef is Nepal weer helemaal open en het ene gezellige initiatief volgt het andere op. Bandjes, biermiddagen van kleine lokale brouwers, art-fairs, rooftopbarfeestjes bij Pauline en meer en meer. Zo speelde Night in the Yellow house. Met Tinka (mijn opvolgster) gaan kijken naar een avond die door, met name, jongeren georganiseerd werd om toch maar vooral de traditionele muziek levend te houden. Zo mooi om te zien hoe belangrijk ze dat vinden. Hun afkomst, hun tradities hun eten en ceremonies. Nepal heeft (voor zover ik weet) nooit onder bewind van een ander land gestaan maar druk van buitenaf, met name India en China is er wel degelijk. Het lijkt de mensen alleen maar trotser en Nepaleser te maken en dat stralen ze uit. En dat willen ze ook graag uitdragen. Een muzikant blies op een dik blad van een boom, zo mooi! Later in een dorp stond zo'n boom en hebben we dat natuurlijk ook geprobeerd; heus niet gemakkelijk!

Ik ben blij dat ik nog de gelegenheid kreeg om een weekend naar een dorp te kunnen. Natuurlijk passeer je er veel tijdens trekkings, maar dan slaap en eet je in een lodge en je loopt weer door. Nu kon ik met een groepje mee. Op zich zo'n 75 kilometer van Kathmandu vandaan maar een reis er naartoe neemt al snel weer een uur of 5 a 6 in beslag. Wordt er tussendoor gelukkig wel een paar keer gestopt om te plassen en te lunchen en da's beide altijd lekker. We logeerden bij familie. Het huisje is er door de aardbeving een stuk op achteruit gegaan maar er is altijd plek voor wie dat nodig heeft. Lastig om te beschrijven wat me daar nou zo raakte. De gemeenschapszin, de eenvoud van waar het nou allemaal eigenlijk over gaat, het leven in en met de natuur. We hadden het druk! We hebben 40 boompjes die door de overheid ter beschikking werden gesteld geplant. Houten lepels uit boomstammetjes gehakt en gesneden, gewandeld en natuurlijk gegeten. Op de hurken in de keuken werden de lekkerste gerechten gemaakt die ik in Nepal geproefd heb. Voor mij werd ook Dhedo gemaakt, een traditioneel gerecht van gekookte wheatpap. Echt, echt heerlijk, zeker in combinatie met alles wat erbij geserveerd werd. Maar ook een heel zwaar gerecht wat maar lastig doorgang vindt als je op zo'n minikrukje zit (niks gewend wij eethoekmensen) en je toch al niet zoveel eet. Hoe leg je dan uit dat je het echt heel lekker vindt? Door toch maar teveel te eten, haha! Gezellige avonden met muziek en te veel huisgestookte Raksi en alvast een paracetamolletje voor de ochtend. Meena bedrukt textiel met alles wat ze uit de natuur kan gebruiken. Vaak pre-loved kleding van mooie organische materialen. Het hele proces kon ze daar doen. Het zoeken en plukken van bladeren en de wortels van sommige planten, het trekken van een mooi verfbad, kledingstukken uitleggen en bedekken met bladeren en takjes, het inrollen en afbinden en daarna in het verfbad laten weken. 's Avonds in het donker konden we alles uitrollen en ontdoen van de blaadjes. Zo mooi om te zien hoe verschillend blad weer andere kleuren achterlaat, van dieprood tot okergeel en groen. Het blijft toveren. 
En wandelen natuurlijk! Weer een heuvel oppuffen en genieten van de fijne lucht hier, zeker vergeleken met de stad. Kathmandu is qua slechte lucht een van de koplopers van de wereld en dat blijft me verbazen als je ziet hoe dicht je bij de bergen en natuur zit. Maar de vallei houdt alles in de kom, niet alleen hun eigen verontreiniging door hun steenovens, gebrek aan roetfilters en de slechte kwaliteit benzine die ze van India afnemen, maar er komt ook veel uit India binnenwaaien. Vooral als daar na de oogst de resten verbrand worden. Op de heuvel beloond worden met een klein fijn gerechtje wat je deelt door met tandenstokers te eten en natuurlijk locale Chyang. Onderweg hoorden we echt een ongelooflijk lawaai uit de bomen komen. Ik denk een soort cicaden. Zo lang, zo luid, zo ritmisch! Een technoparty in het bos, echt! Verder heerlijk om hier buiten de drukte van de stad te zijn, maar ook heerlijk om er weer naar terug te gaan.

Zondagmorgen vroeg de bus terug genomen om te proberen om 2 uur in Thamel op mijn afspraak met Rianne te zijn. Mijn afscheidstournee is begonnen en zij is me dit jaar heel dierbaar geworden. Niet alleen mijn steun en toeverlaat vanwege het feit dat ze mijn voorgangster op school is, maar vooral ook veel gezellige momenten samen of met anderen. Om haar te bedanken had ik een zilverworkshop geregeld waar we allebei, voor het eerst, met zilver aan de slag konden. Super om te doen! Heerlijk al die volgordes en stapjes die je moet nemen om tot iets te komen. Allebei een ring gemaakt, allebei totaal anders net zoals wij, haha! 
De dagen daarna ben ik vooral bij een aantal mensen langsgegaan waar ik iets mee opgebouwd heb. Of we gingen samen wat eten ergens. Ik had nog een afscheidsietsje met mijn verjaardag willen combineren maar het bleek dat veel mensen dan al uitgevlogen waren vanwege de vakantie en daarbij kon ik nu iedereen langer en intensiever zien en dat was eigenlijk veel fijner. Gezellig gegeten met Liesbeth, met een pathao lekker naar het andere eind van Kathmandu om bij Ram en zijn gezin te eten, door Surendra meegenomen worden op de scooter omdat hij me nog een echt authentiek Newari eettentje wilde laten proeven, met de bus naar Sahana en haar man die net buiten Patan een huis aan het bouwen zijn, een laatste biertje bij Toby in zijn Homebar, uitgezwaaid worden door de meisjes bij Mozart (tegenover school) waar ik vaak een double shot cappuccino dronk, een afscheidsfotootje met m'n favoriete didi op school die altijd om mijn uren heen probeerde te poetsen, een cadeautje voor Rosie die me letterlijk met handen en voeten de kunsten van de massage probeerde bij te brengen, een laatste donderdagavond-traditie-pintje bij Base Camp met Andy mijn Britse school collega, van een afstandje dag zeggen tegen een leerling en haar moeder die geveld waren door covid, voor het laatst iets kopen bij de jongen uit mijn buurwinkeltje die altijd verzuchtte dat mijn ogen zo 'special' zijn en daarmee mijn dag weer maakte, een laatste etentje met het bestuur en nog vele dags en dankjewels en tot snels, ja ik kom terug zodra ik kan en we houden contact. 
En natuurlijk organiseerde Kabina en Bijay een afscheidsdinertje voor me zoals ze met alle gasten doen die wat langer blijven. Kabina vroeg me wat ik wilde eten en de keuze was eenvoudig; het traditionele Newari bord. En of ik mee mocht helpen met het maken ervan. Supergezellig met haar en haar dochter Unika de hele middag staan koken en de kunstjes afkijken. De andere bewoners konden niet aanschuiven maar het was warm en lief om zo van de familie afscheid te kunnen nemen. En ook toen ik een paar dagen later om 12 uur 's nachts naar het vliegveld vertrok stonden ze me bij de voordeur uit te zwaaien. Met bleke kopjes van de slaap omdat ze altijd rond 9-10 uur naar bed gaan.

Intussen studeerde ook Jeannot af. Dat was weer zo'n momentje waarop je voelt dat Nepal wel echt ver weg is. Nog niet misschien kun je voor zoiets even op en neer en dat doet dan wel een beetje zeer. Supertrots volgde ik digitaal hoe hij zijn diploma in ontvangst nam bij de kunstacademie st. Joost in Breda en proostten we samen een biertje. Knap jong, zo waanzinnig goed gedaan weer!!

Als het dan gaat over wat ik van Nederland gemist heb in dat jaar, dan waren dat eigenlijk alleen momentjes en mensen. Momensen. Dan wil je terug, dan wil je er zijn, er deel van uitmaken omdat je weet dat op die momenten met die mensen weer de verbondenheid verstevigt waar je weer mee door kan. En nou kun je heus wel even afwezig zijn zonder dat dat de band meteen verstoort (en dat is ook een fijn weten) maar het is allemaal niet zo vanzelfsprekend, al die liefde om me heen. Wat dat betreft was het, zeker in de covidtijd, ook best veel alleen en met mezelf. En dat kan ik prima maar dat was ook niet altijd leuk.

En ik was ook jarig in Nepal. Mijn westerse vrienden waren al gevlogen maar de Nepalezen zorgden dat ik me goed jarig voelde. Met taart met kaars om 12 uur 's nachts, karaokekunsten waarbij ik zelfs een Limburgs lied heb gezongen, dwalen rond de stupa in Boudha wat wel een van de fijnste plekken in Katmandu is voor me en een privé-concertje in een Franse wijnbar. 
Een van die vrienden is zanger/gitarist bij The Flying Spirits. Naast een aantal andere skills en banen want ik ken maar weinig Nepalezen die het bij een ambacht houden. Er is geen financieel vangnet dus je probeert op verschillende manieren in je onderhoud te voorzien. In dat van jou, maar vaak ook in dat van de familie. Ik ontmoette hem bij een optreden dat hij gaf. Veel Engelstalige oude muziek maar ook eigen nummers in zijn eigen taal en in verschillende dialecten. Daar ligt zijn hart en dat hoor je. Hij wil met zijn band een album maken om de oude muziek levend te houden. Begin juli lanceerde hij zijn nummer dat hij voor zijn vader schreef die een jaar daarvoor overleed, een prachtige tribute. Voor het album zoekt hij nog funding dus mocht je dit initiatief een warm hart toe dragen dan draag gerust iets bij. Geld dat over is gaat naar the Maya Project, een non-profit organisatie die ze met hun band hebben opgericht om projecten voor weeskinderen te organiseren waarbij ze muziek maken met de kinderen en ze andere vaardigheden leren en geld doneren om hun leven wat beter te maken. Dit kenmerkt voor mij onder andere de Nepalese mensen die ik ben tegen gekomen. Het gaat niet alleen om jou in deze wereld en je kunt altijd delen wat je hebt en wie je bent.
Mocht je nu denken 'wat sympathiek' en alles wordt duurder dus dit kan er ook nog wel van af, dan kun je via deze link iets doneren. Ik zal hem ook nog een keer los op facebook plaatsen. https://gofund.me/080aa8bb

En nu weer in Nederland. Ja heerlijk om iedereen weer terug te zien natuurlijk! Inmiddels ben ik er al weer even en het is tot nu toe een sociale toer geweest. En nee het valt me zeker niet gemakkelijk om alles daar los te laten. Ik ga dat land en de mensen ontzettend missen. De drukte van de stad, de geluiden, alle visuele prikkels, de geuren, het eten, de muziek, het slenteren door de straten, de blije straathonden, het weer, de nabijheid van de bergen, de schoonheid van het volk.
Wat dat betreft zit ik nog een beetje in niemandsland. Sowieso voelt het wat ontheemd maar dat komt ook door keuzes die ik bewust gemaakt heb. De keuze om niet meteen in een baan terug te komen maar te willen onderzoeken hoe ik mijn leven, en mijn werk daarin, wil vormgeven. Een uitdaging, zeker nu alle prijzen zo gestegen zijn grijpt het me soms wel naar de keel en voel ik hoe angst me wil overnemen. Maar ik weet ook dat ik in de toekomst anders wil werken dan ik voordien deed. Niet meer vast in een baan op een plek. Nog wel binnen het onderwijs maar niet meer in het primaire proces, sowieso kijken waar initiatieven zijn binnen de visie die ik heb op onderwijs. En ik wil ruimte creëren om projecten te ondernemen. En misschien ook helemaal niet perse of alleen maar binnen het onderwijs, maar wellicht ook andere gave projecten waar ik aan kan bijdragen. In Nederland maar graag ook in Nepal. Misschien ook daar onderwijsgerelateerd, of gericht op reizen daar (wie wil er mee?). En omdat dit allemaal nog in de kinderschoenen staat en rete-spannend en onzeker voelt leek het me beter nog niet terug m'n huis in te gaan zodat ik niet zulke hoge vaste lasten heb, zo zonder inkomsten. Dus dat draagt ook wel bij aan het niet kunnen 'landen' hier hoewel ik alleen maar heel dankbaar kan zijn met de hulp die ik nu krijg en de fijne plekken waar ik even kan wonen totdat ik weer 'terug' ben. 

Kortom, ik heb een fantastisch, soms echt wel moeilijk, indrukwekkend en intensief jaar gehad. Een jaar waarin ik mezelf heb kunnen leren kennen buiten de contexten waarin ik altijd beweeg. Gewoon alleen en met mezelf. Dat gaf wel waardevolle inzichten. En nu sta ik voor een nieuw avontuur. Zeker weer niet de gemakkelijkste route, maar een andere zie ik niet voor me. Hoe eng ik het allemaal ook vind, hoe zeer ik ook niet weet waar te beginnen en al helemaal niet waar het eindigt. Ik weet meer wat ik niet wil dan wat ik wel wil en toch kan ik het niet anders doen dan zo. En ergens, heel diep, zit er een vertrouwen dat het wel goed komt. Het hoeft allemaal niet meteen goed, laat staan perfect. Net als met mijn ochtendschrijfsels en mijn schilderijtjes. Heel soms bewaar ik ze, maar meestal gooi ik ze dezelfde dag weg zodat ik me vooral kan richten op het doen. Dat hoop ik met werkleven ook te bereiken, dat de processen het belangrijkst zijn en uiteindelijk bijdragen aan iets groters, maar al doende niet gehinderd worden door belemmerd perfectionisme en blindstaren op einddoelen. Maar goed, laat ik eerst maar eens beginnen.... als ik nou maar eens wist waar.

Mijn blogjes over mijn jaar Nepal zijn hiermee, tot mijn spijt, tot een einde gekomen. Vooral een documentje voor mezelf maar uit veel lieve en leuke reacties merk ik dat anderen er ook plezier aan beleefden. Superlief om dat ook met me te delen! Dank daarvoor. En nu, tja mijn volgende avontuur vind ik misschien nog wel spannender... Maar hoe het er ook allemaal uit gaat zien, er zullen zeker langere bezoeken in zitten aan het mooie Nepal, want daar ben ik nog lang niet klaar mee.